สรุปเรื่อง บริการนำส่งเอกสาร (Document Delivery Services)
ประจำวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ.2554
__________________________________________________
บริการนำส่งเอกสาร (Document Delivery Services)
- ความหมายของบริการนำส่งเอกสาร (Document Delivery Services)-บริการนำส่งเอกสารเป็นการจัดหาเอกสารที่ผู้ใช้ต้องการทั้งเอกสารที่พิมพ์เผยแพร่และยังไม่ได้เผยแพร่ และจัดส่งในรูปแบบกระดาษ หรือวัสดุย่อส่วน หรือเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ ด้วยวิธีการส่งที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งในการให้บริการนำส่งเอกสารจะมีการคิดค่าบริการ บางห้องสมุดอาจจะไม่คิดค่าใช้จ่ายในการให้บริการ ผู้บริการนำส่งจะต้องมีความรู้เกี่ยวกับเรื่องกฎหมายลิขสิทธิ์ซึ่งเป็นสิ่งที่สำคัญ และต้องมีการขออนุญาตจากผู้มีสิทธิ์ในผลงานเสียก่อน เพื่อตกลงทำการเสียค่าลิขสิทธิ์ให้ถูต้อง อาจมีการรวมค่าภาษี (Tax) ก่อนนำสำเนาหรือบทความนำส่งลูกค้า ซึ่งบริการนี้อาจใช้เป็นแหล่งรายได้ของห้องสมุดหรือห้องสมุดทำร่วมกับผู้แทนจัดจำหน่าย
- บริการเสริม ILL-มีการจัดทำทั้งภายในและภายนอกองค์กร เพื่อให้ผู้ใช้ได้มาซึ่งทรัพยากรสารสนเทศที่ตรงกับความต้องการ ซึ่งไม่มีการให้บริการในห้องสมุด เนื่องจาก วารสารบางเล่มมีราคาสูง นอกจากนี้ ห้องสมุดสามารถติดต่อผ่านผู้แทนจัดจำหน่าย เพื่อให้ผู้ใช้ได้ทรัพยากรสารสนเทศที่ตนต้องการได้ อีกทั้ง หากห้องสมุดมีการสั่งซื้อผ่านตัวแทนจัดจำหน่าย มักจะได้รับบริการพิเศษและได้รับส่วนลดเป็นจำนวนมาก จะทำให้ผู้ใช้เสียค่าใช้จ่ายน้อยลง-มีการบริการหนังสือ บทในหนังสือ บทความวารสาร รายงานการประชุม รายงาน การวิจัย สื่อโสต และสื่ออิเล็กทรอนิกส์ เนื่องจากห้องสมุดไม่มีให้สำหรับจัดบริการให้แก่ผู้ใช้ได้-มีการติดต่อเพื่อให้ได้มาซึ่งเอกสารที่ผู้ใช้ต้องการจากผู้จัดจำหน่าย (บทความ) เช่น วารสารมีราคาสูง จะใช้บริการเป็นครั้งๆ เมื่อต้องการ (Pay per use)-การจัดการให้ผู้ใช้ได้เอกสารผ่านฐานข้อมูล
- ปรัชญาการบริการ(1)ไม่มีห้องสมุดใดที่สามารถมีทรัพยากรสารสนเทศครบตามที่ผู้ใช้ต้องการ(2)เพื่อสนองความต้องการของผู้ใช้(3)เพื่อแก้ปัญหาการบริการ ในกรณีที่เกิดไฟไหม้ น้ำท่วม และสูญหายไปจากห้องสมุด(4)เพื่อเพิมศักยภาพในการบริการ หากมีการปรับปรุงและพัฒนาการให้บริการอย่างสม่ำเสมอจะทำให้ผู้ใช้ได้รับริการที่มีประสิทธิภาพ และยังเป็นการแสดงถึงคุณภาพในการให้บริการของห้องสมุดได้เป็นอย่างดี
- วัตถุประสงค์ในการให้บริการ(1) เพื่อสามารถให้บริการผู้ใช้แบบ Just in time หมายถึง การให้บริการหรือดำเนินการจัดหาทรัพยากรสารสนเทศไม่ว่าจะอยู่ที่ใดก็ตามให้แก่ผู้ใช้ได้ทันต่อความต้องการและทันต่อระยะเวลาเมื่อผู้ใช้ต้องการ
- สาเหตุ-การส่งเอกสารเริ่มมาจากการยืมระหว่างห้องสมุด-งบประมาณลดลง ผู้ใช้ถูกจำกัดการใช้งาน
- วิธีการบริการ(1)แบบเดิม มีการบริการจัดส่งทางไปรษณีย์ โทรสาร (Uncover/Ingenta)(2)แบบปัจจุบัน มีการบริการจัดส่งสารสนเทศทางอิเล็กทรอนิกส์ สแกนส่ง แนบไฟล์ จัดหาหนทาง
- วิธีการนำส่ง (แบบฉบับพิมพ์)-มีทั้งการนำส่งภายในและภายนอกองค์กรหรือหน่วยงาน(1)ทางไปรษณีย์-มีความล่าช้าและใช้ระยะเวลานานกว่าทรัพยากรสารสนเทศจากห้องสมุดถึงผู้ใช้ หรืออาจสูญหาย ทำให้ผู้ใช้ไม่ได้รับในสิ่งที่ต้องการได้(2)ทางโทรสาร-เอกสารที่ผู้ใช้ได้รับ ตัวหนังสือหรือข้อความอาจไม่ชัดเจนหรือขาดหายบางส่วนได้ หรือผู้ใช้ได้รับเพียงบางส่วน(3)ทางยานพาหนะ-มีความสะดวกและรวดเร็วในการให้บริการ ควรใช้ยานพาหนะให้เหมาะสมและคำนึงถึงปริมาณทรัพยากรสารสนเทศที่จัดส่งให้กับผู้ใช้Electronic Document Delivery Services คือ การจัดส่งในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งจะมีความสะดวกและรวดเร็วเป็นอย่างมาก(1)ทาง E-mail-มีข้อจำกัด คือ ต้องเชื่อมต่อกับเครือข่ายอินเตอร์เน็ตจึงจะสามารถจัดส่งได้(2)นำส่งด้วยภาพลักษณ์เอกสาร (Document image system)-เป็นการส่งเอกสารแบบ Tiff File ไม่สามารถคัดลอกได้ เนื่องจากเป็น Image File-แจ้งทางอีเมล์-ส่ง URL ให้ผู้ใช้เปิดดู
- ผู้ให้บริการ(1)สถาบันบริการสารสนเทศ(1.1)การจัดส่งภายในสถาบัน-ทางอีเมล์-ทางระบบออนไลน e-office-ยานพาหนะ(1.2)การจัดส่งระหว่างสถาบัน-มีการทำข้อตกลงร่วมกัน เพื่อใช้เป็นมาตรฐานในการให้บริการ(2)ตัวแทนจัดหาและจัดส่งเอกสาร-ผู้ให้บริการทั่วไป Ingenta--->ผู้จัดจำหน่าย--->ให้บริการข้อมูลในระดับสาระสังเขปเท่านั้น หากต้องการฉบับเต็มต้องเสียค่าใช้จ่ายในการสั่งซื้อ-ผู้ให้บริการเฉพาะด้านสาขา Proquest/UMI Thesis-ผู้ให้บริการที่เป็นผู้จำหน่ายฐานข้อมูล Elsevier Science , SpringerLink , Gordon&Breach-ผู้ให้บริการที่เป็นผู้จัดจำหน่ายฐานข้อมูล Dialog , Dissertation Abstract Online-DAO-ผู้ให้บริการที่เป็นนายหน้าค้าสารสนเทศ (Information) Infotrieve--->เมื่อทำการสั่งซื้อเสร็จ จะมาแจ้งเตือนทางอีเมล์--->ไม่มีฐานข้อมูลเป็นของตนเอง--->เป็นคนกลางที่ทำการดึงข้อมูลในแต่ละฐานข้อมูลเชิงพาณิชย์มาให้-ห้องสมุดจัดเตรียมให้--->ในกรณีไม่มีการให้บริการแก่ผู้ใช้ได้ ต้องมีการให้แหล่งสืบค้นและสามารถไปศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองได้--->ต้องมีการจัดหาหนทางจัดเตรียมไว้ให้กับผู้ใช้ ในกรณีไม่สามารถให้บริการได้--->มีการจัดบริการให้รายการของ DD
- การดำเนินการในการขอใช้บริการ มี 2 แบบ ดังนี้(1)แบบฟอร์ม DD กระดาษ อัตโนมัติ(2)ขอบริการออนไลน์ หรือสมัครเป็นสมาชิก-เช่น การให้บริการของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ที่ให้บริการทางออนไลน์ หากเป็นการให้บริการแก่ห้องสมุดอื่นจะอยู่ในรูปการค้าขายเอกสาร
- ข้อคำนึงการให้บริการ DD(1)ลิขสิทธิ์(2)ค่าใช้จ่ายในการนำส่งเอกสาร ค่าสำเนา ค่าส่ง บุคลากร ค่าลิขสิทธิ์ตอบแทน ค่าตรวจสอบแหล่งสารสนเทศ ค่าบอกรับ ผู้ใช้จะต้องรับผิดชอบ(3)การเข้าถึงและกรรมสิทธิ์(4)ความสามารถในการเข้าถึงต่างระบบ(5)ค่าเสียหาย อาจมีค่าเสียหายหรือการสูญเสียเกิดขึ้น
- การดำเนินการเมื่อได้รับเอกสาร-แจ้งผู้ขอทันที-จัดการให้มีการส่งคืนตามกำหนด-บทความที่ให้บริการเป็นของผู้ใช้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น